Werken aan een rijksmonument, Paasloo

De Hervormde Kerk in Paasloo kent haar oorsprong in de veertiende eeuw. In de loop van de 16e eeuw werd de kerk verbouwd, en ook in de 17e eeuw vonden aanpassingen plaats. Het huidige gebouw bestaat uit een middenbeuk, twee zijbeuken en een driezijdig gesloten koor. In 1864 volgden herstelwerkzaamheden en werd aan de westzijde een eenvoudig torentje toegevoegd. De kerk is een waardevol voorbeeld van architectonische gelaagdheid en is sinds 1965 aangemerkt als rijksmonument.

De Hervormde Gemeente beschikt aan de overzijde van de straat over een bijgebouw, dat zij willen afstoten. Hiermee wordt de kerk het enige gebouw waar de gemeente haar activiteiten in Paasloo kan organiseren. Eeuwenlang functioneerde de kerk zonder inpandige sanitaire voorzieningen. In het licht van het intensievere gebruik is er nu de wens om een toilet en een kleine pantry te integreren, zodat de gebruikswaarde van het gebouw beter aansluit bij de huidige behoeften.

Als architect hebben wij met aandacht voor detail, materialiteit en historisch besef een ontwerp opgesteld dat zich voegt naar de bestaande structuur. In overleg met betrokken instanties is gezocht naar een bescheiden inpassing van de nieuwe functies binnen de bestaande ruimte van de hal en de consistorie. Hiervoor wordt de consistorie enigszins verkleind, zodat in de hal plaats ontstaat voor het toilet en de pantry.

De kerk is niet aangesloten op de riolering; daarom wordt voorgesteld om een septictank te plaatsen. De hal en consistorie zijn doelmatig van opzet en kennen een beperkte maatvoering. De plafondhoogte in de hal is laag. Moderne voorzieningen zoals water, gas, elektriciteit en verwarming zijn zichtbaar en praktisch aangelegd. Binnen deze context is gekozen voor een ingetogen toevoeging, met gebruik van materialen en kleuren die reeds in het interieur aanwezig zijn. Nieuwe scheidingswanden worden opgebouwd uit houten delen in dezelfde stijl en kleur als het bestaande interieur.

Er is één nieuwe binnendeur nodig, waarvoor een ontwerp is voorgesteld dat aansluit op de huidige deuren. De oppervlakte van de hal wijzigt minimaal en blijft binnen het bestaande vloeroppervlak, zodat de huidige plavuizen op zand behouden kunnen blijven. Aan de buitenzijde is slechts een kleine aanpassing nodig: een rond muurrooster in een kleur passend bij het bestaande metselwerk.

Met deze subtiele en respectvolle ingreep wordt de bruikbaarheid van het monument vergroot, terwijl de historische waarde en de architectonische kwaliteit van het gebouw behouden blijven.