Parkwonen Vaneker, Enschede

Het Vaneker kent een gelaagde geschiedenis. De laatste IJstijd heeft het landschap gevormd. Vanaf de Middeleeuwen ontstond een boerensamenleving. Begin 20e eeuw strijken de eerste vliegtuigen hier neer. Zowel in als na de Tweede Wereldoorlog wordt het een militair vliegveld.

De Mess en Kapel
De Mess en Kapel zijn gebouwd door de Duitse bezetter in de jaren ’40. Ontworpen in een boerderij-stijl gaan de gebouwen op in het landschap en voegen ze zich naar de boerderijen en landhuisjes in de omgeving, een bewuste camouflage. De vijf woningen die in de Mess en Kapel worden gemaakt zijn groot en ruimtelijk van opzet. Nieuwe ingrepen worden gedaan waar nodig, zoals het maken van een toegang, een breed uitzicht op het landschap of het binnenhalen van licht bij een hoge vide. Deze nieuwe ingrepen zijn als contrast vormgegeven. Nieuw en modern in een oude context zijn de benodigde toevoegingen om de oude utilitaire functie van Mess en Kapel om te zetten naar een prettige woonbestemming.

De geschakelde villa’s
Rond de Mess en Kapel zijn op het landschap gerichte geschakelde villa’s gerealiseerd. De architectuur is ontworpen in de traditie van de moderne architectuur van de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw. Ook voor Nederland een rijke periode uit de architectuurgeschiedenis met aan de ene zijde van het spectrum een expressieve bouwstijl als de Amsterdamse school en aan de andere zijde een rationele stijl als het Nieuwe Bouwen. Was de laatste een abstracte stijl van wit stucwerk, staal en glas, de school was duidelijk ambachtelijk met veelvuldig gebruik van baksteen, keramische pannen en natuursteen. Een middenweg tussen beide architectuurstijlen vormde in die periode de Haagse school. Deze stijl, welke duidelijk beïnvloed is door Frank Lloyd Wright, kende niet of nauwelijks decoratie. Schoonheid ontstond door het harmonieus groeperen van bouwvolumes in combinatie met horizontale en verticale accenten in de vorm van raamdorpels, lateien en luifels. De Haagsche school combineerde daarmee de vormentaal van het Nieuwe Bouwen met het materiaalgebruik van de Amsterdamse school. De villa’s van Zuidkamp gaan door op de essentie van de Haagsche school, een moderne vooral horizontale architectuur met een tastbaar materiaalgebruik als baksteen. De villa’s voegen daarbij het ervaren van het landschap toe.

Ontwerp: ontworpen tijdens dienstverband INBO architecten
Opdrachtgever: Hegeman bouwontwikkeling
Stedenbouwkundigplan & inrichtingsplan: ROGG stedenbouw en landschap
Oplevering: fase 1 2017, fase 2 2018
Prijzen: Winnaar Twentse Vastgoedprijs 2018
Fotografie: Jan de Vries

Auteur: architect ir. Olof Schonewille & ir. Janet Schonewille-alsaifi